🦎 Giáo Án Văn 10 Bài Cảnh Ngày Hè

Đối tượng được giao tài sản kết cấu hạ tầng cấp nước sạch Bảo đảm cấp nước trong giai đoạn cao điểm nắng nóng hè Quy định việc quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng cấp nước sạch. (HNM) - Sở Xây dựng Hà Nội vừa có văn bản về việc bảo đảm cấp nước Thành phố Sóc Trăng sẽ "phạt nguội" vi phạm giao thông qua camera. Ông Nguyễn Văn Quận, Bí thư Thành ủy Chủ tịch UBND TP.Sóc Trăng (tỉnh Sóc Trăng), cho biết: "Từ ngày 15.8 đến ngày 15.9, TP.Sóc Trăng sẽ áp dụng thí điểm "phạt nguội" vi phạm giao thông qua hệ thống Dưới đây là mẫu giáo án phạt triển năng lượng bài: Cảnh ngày hè. Bài học nằm trong lịch trình Ngữ văn 10 tập 1. Bài xích mẫu có: văn bản text, file word gắn thêm kèm. Bao gồm hình hình ảnh để fan đọc coi trước. Nếu cảm xúc phù hợp, thầy cô có thể tải về. NỘI DUNG TRẮC NGHIỆM Ngày soạn:Ngày dạy:Dạy lớp: ………………………………… ………………………………… 100 bài tập ôn hè môn Toán lớp 6. Tập làm văn lớp 5: Kể về một việc làm tốt của bạn em. Tập làm văn lớp 5: Dàn ý tả cảnh công viên vào buổi sáng gồm 4 dàn ý chi tiết, giúp các em học sinh lớp 5 biết cách lập dàn ý một bài văn tả cảnh thật hoàn chỉnh để triển Nội dung cơ bản của Hiến pháp về kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường 9. Lý thuyết Bài 18: Nội dung cơ bản của Hiến pháp về bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 80.000 tỷ giải phóng mặt bằng đường cất hạ cánh mới sân bay Nội Bài. 07/04/2018 | 21:37. 80.000 tỷ đồng giải phóng mặt bằng làm đường cất hạ cánh số 3 sân bay Nội Bài. Cục Hàng không Việt Nam ước tính kinh phí giải phóng mặt bằng làm đường cất hạ cánh số 3 sân Phê duyệt Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí khu vực rừng Tú Làn Chiều ngày 14/10/2022, đồng chí Đoàn Ngọc Lâm, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã đi kiểm tra tình hình an toàn các hồ chứa nước trên địa bàn các huyện Lệ Thuỷ, Quảng Ninh và thành Video soạn bài cảnh ngày hè; Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết; Bước 2: Xác định nội dung - chủ đề bài học( Giáo án Cảnh ngày hè ) Bước 3: Xác định mục tiêu bài học. 1. Về kiến thức( Giáo án Cảnh ngày hè lớp 10) 2. Về kĩ năng (Giáo án Cảnh ngày hè lớp 10) 3. Cảnh ngày hè Mong ước của Nguyễn Trãi II. Phân tích văn bản: 1. Bố cục. 2. Phân tích. a, Cảnh ngày hè. * Câu1 : Rồi //hóng mát //thưở ngày trường + rồi: nhàn nhã, rỗi rãi. + ngày trường: ngày dài Hoàn cảnh lí tưởng để làm thơ, yêu đời và say đắm cảnh thiên nhiên Số XRHWRg. Giáo án Cảnh ngày hè lớp 10 giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước của Nguyễn khảo Giáo án Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt Ngữ Văn 10Bước 1 Xác định vấn đề cần giải quyết– Tên bài học CẢNH NGÀY HÈ – Hình thức dạy Dạy học trên lớp– Chuẩn bị của GV và HS+ Chuẩn bị của giáo viên Giáo án/thiết kế bài học. Các slides trình chiếu nếu có. Các bài tập dùng để kiểm tra, đánh giá HS trong quá trình đọc hiểu.+ Chuẩn bị của học sinh Chuẩn bị bài ở nhà theo các yêu cầu sau Đọc trước bài ; Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn tìm hiểu cuối bài. Các sản phẩm chuẩn bị được giao diễn kịch, thực hiện hoạt động nhóm trong dạy học dự án…Bước 2 Xác định nội dung – chủ đề bài học Giáo án Cảnh ngày hè Vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước của Nguyễn TrãiNghệ thuật của thơ Nôm Nguyễn Trãi bình dị, tự nhiên, đan xen câu lục vào thơ thất 3 Xác định mục tiêu bài học1. Về kiến thức Giáo án Cảnh ngày hè lớp 10 – Cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước của Nguyễn Trãi. – Thấy được đặc sắc nghệ thuật của thơ Nôm Nguyễn Trãi bình dị, tự nhiên, đan xen câu lục vào thơ thất Về kĩ năng Giáo án Cảnh ngày hè lớp 101. Về kĩ năng chuyên môn – Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu một tác phẩm thơ trung Về kĩ năng sống – Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc Về thái độ, phẩm chất Giáo án Cảnh ngày hè lớp 10 – Thái độ Bồi dưỡng lòng yêu thiên nhiên, yêu đất nước. – Phẩm chất Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm… triển năng lực Giáo án Cảnh ngày hè lớp 10 – Năng lực chung + Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông – Năng lực riêng + Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày + Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học + Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…Bước 4 Thiết kế tiến trình bài học Giáo án Cảnh ngày hè Ngữ văn 10 Hoạt động của Gv – HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1 Khởi động Bước 1 Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV cho HS xem phim tài liệu về Nguyễn Trãi. Em hãy cho biết nội dung đoạn phim ? Bước 2 Thực hiện nhiệm vụ HS suy nghĩ, thảo luận GV Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3 Báo cáo kết quả HS mỗi nhóm cử đại diện, báo cáo kết quả thảo luận. GV quan sát, hỗ trợ. Bước 4 Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức Gv dẫn dắt vào bài Bài “Bảo kính cảnh giới 43” Cảnh ngày hè chính là một trong những tác phẩm được coi là tấm gương báu răn mình, nhưng qua đó, ta thấy đậm nét cuộc sống, tâm sự, tâm hồn cao đẹp của Ức Trai. Bài học hôm nay, cô và các em cùng tìm hiểu tác phẩm này. – Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết của bài học. – Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ. – Có thái độ tích cực, hứng thú. Hoạt động 2 Hình thành kiến thức Thao tác 1 Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm. Mục tiêu Giúp học sinh hiểu những nét khái quát về tập thơ “Quốc âm thi tập” và tác phẩm Cảnh ngày hè. – Kĩ thuật dạy học công não – thông tin phản hồi, thảo luận nhóm. – Hình thức tổ chức dạy học học sinh làm việc độc lập kết hợp với làm việc nhóm. – Các bước thực hiện Bước 1 Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV chia HS thành 2 nhóm, chuyển giao nhiệm vụ Nhóm 1 Dựa vào phần Tiểu dẫn, em hãy nêu những nét khái quát về tập thơ Quốc âm thi tập? Nhóm 2 Nêu xuất xứ bài thơ “Cảnh ngày hè”. Bài thơ được viết theo thể thơ gì? Nêu bố cục của tác phẩm. Bước 2 Thực hiện nhiệm vụ HS suy nghĩ, thảo luận, ghi vào bảng phụ. GV Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3 Báo cáo kết quả HS mỗi nhóm cử đại diện, báo cáo kết quả thảo luận. GV quan sát, hỗ trợ. Bước 4 Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ GVnhận xét, chuẩn hóa kiến thức, Thao tác 2 Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản Mục tiêu Giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước của Nguyễn Trãi; thấy được đặc sắc nghệ thuật của thơ Nôm Nguyễn Trãi bình dị, tự nhiên, đan xen câu lục vào thơ thất ngôn. – Kĩ thuật dạy học công não – thông tin phản hồi, thảo luận nhóm. – Hình thức tổ chức dạy học học sinh làm việc độc lập kết hợp với làm việc nhóm. – Các bước thực hiện 1 Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV chia HS thành 4 nhóm, chuyển giao nhiệm vụ Nhóm 1 Bức tranh thiên nhiên ngày hè được thể hiện qua những hình ảnh nào? Phân tích sự hài hòa của âm thanh, màu sắc, cảnh vật và con người? Nhóm 2 Trong bài thơ có nhiều động từ cụm động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè, đó là những động từ cụm động từ nào? Từ những động từ cụm động từ đó, em cảm nhận gì về trạng thái của cảnh vật được miêu tả trong bài thơ. Nhóm 3 Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng những giác quan nào? Qua sự cảm nhận đó, em thấy Nguyễn Trãi là người có tấm lòng như thế nào đối với thiên nhiên? Nhóm 4 Hai câu thơ cuối cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với người dân như thế nào? Âm điệu của câu thơ lục ngôn Sáu chữ khác âm điệu của những câu thơ bảy chữ như thế nào? Sự thay đổi âm điệu như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện tình cảm của tác giả? Bước 2 Thực hiện nhiệm vụ HS suy nghĩ, thảo luận, ghi vào bảng phụ. GV Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3 Báo cáo kết quả HS mỗi nhóm cử đại diện, báo cáo kết quả thảo luận. GV quan sát, hỗ trợ. Bước 4 Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức Cây hoè + Động từ mạnh “đùn đùn” gợi tả sự vận động của một nguồn sống mãnh liệt, sôi trào. + Kết hợp với hình ảnh miêu tả “tán rợp giương”- tán giương lên che rợp. ” Hình ảnh cây hoè đang ở độ phát triển, có sức sống mãnh liệt. Hoa lựu Động từ mạnh “phun” thiên về tả sức sống. Nó khác với tính từ “lập loè” trong thơ Nguyễn Du Dưới trăng quyên đã gọi hè/ Đầu tường lửa lựu lập loè đơm bông thiên về tạo hình sắc. ” Động từ mạnh “phun” diễn tả trạng thái tinh thần của sự vật, gợi tả những bông thạch lựu bung nở tựa hồ một cơn mưa hoa. * Hoa sen “tiễn mùi hương”- ngát mùi hương. Tính từ “ngát” gợi sự bừng nở, khoe sắc, toả hương ngào ngạt của hoa sen mùa hạ Thao tác 3 Tổng kết – Mục tiêu Giúp học sinh khái quát những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. – Kĩ thuật dạy học công não – thông tin phản hồi. – Hình thức tổ chức dạy học học sinh làm việc độc lập. – Các bước thực hiện Bước 1 Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV Em hãy khái quát những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Cảnh ngày hè”, Bước 2 Thực hiện nhiệm vụ – Học sinh suy nghĩ, ghi câu trả lời vào giấy nháp. – Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3 Báo cáo kết quả thảo luận – Học sinh trả lời. – Học sinh khác thảo luận, nhận xét. – GV Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 4 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập – Giáo viên nhận xét,chuẩn hóa kiến thức I. Tìm hiểu chung 1. Tập thơ “Quốc âm thi tập” – Là tập thơ Nôm sớm nhất của văn học Việt Nam trung đại hiện còn. – Với tập thơ này, Nguyễn Trãi đã đặt nền móng cho sự phát triển của thơ tiếng Việt. – Tập thơ gồm bốn phần + Vô đề Ngôn chí, Mạn thuật, Tự thán, Bảo kính cảnh giới,… + Môn thì lệnh về thời tiết. + Môn hoa mộc về cây cỏ. + Môn cầm thú về thú vật. – Nội dung Thể hiện vẻ đẹp của con người Nguyễn Trãi với 2 phương diện + Người anh hùng với lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân. + Nhà thơ với tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước, cuộc sống, con người. – Nghệ thuật + Việt hóa thơ thất ngôn bát cú Đường luật, sáng tạo thể thất ngôn xen lục ngôn. + Ngôn ngữ vừa trang nhã, trau chuốt vừa bình dị, tự nhiên, gần với đời sống thường ngày. Vô đề, Môn thì lệnh, Môn hoa mộc, Môn cầm thú. 2. Tác phẩm “Cảnh ngày hè” – “Bảo kính cảnh giới” – Là bài thơ số 43 trong 61 bài thơ thuộc mục “Bảo kính cảnh giới”. – Thể thơ Thất ngôn bát cú. – Bố cục + Bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè. + Tâm sự của tác giả. II. Đọc hiểu văn bản 1. Bức tranh thiên nhiên -“Rồi hóng mát thuở ngày trường” Câu thơ với nhiều thanh trầm, thể hiện sự thanh nhàn, tâm thế ung dung, thư thái của con người. – Hình ảnh Hòe, tán rợp giương, thạch lưu, hồng liên, chợ cá làng ngư phủ => Hình ảnh đặc trưng của ngày hè. – Màu sắc Màu lục của lá hòe làm nổi bật màu đỏ của thạch lựu, màu hồng của cánh sen; ánh mặt trời buổi chiều như dát vàng lên những tán hòe xanh => hài hòa, rực rỡ. – Âm thanh + Tiếng ve inh ỏi – âm thanh đặc trưng của ngày hè. + Tiếng lao xao của chợ cá âm thanh đặc trưng của làng chài. – Thời gian Cuối ngày, lúc mặt trời sắp lặn, nhưng sự sống dường như không dừng lại. – Nhà thơ sử dụng nhiều cụm động từ thể hiện trạng thái căng tràn của tự nhiên “tán rợp giương”, “đùn đùn”, “phun thức đỏ”, “tiễn mùi hương” => Có một cái gì thôi thúc từ bên trong, đang ứa căng, đầy sức sống. => Bức tranh cảnh ngày hè chan hòa ánh sáng, màu sắc và hương thơm. => Qua bức tranh thiên nhiên sinh động và đầy sức sống, ta thấy được sự giao cảm mạnh mẽ và tinh tế của nhà thơ đối với cảnh vật. Nhà thơ đã đón nhận cảnh vật bằng nhiều giác quan thị giác, thính giác, khứu giác và cả sự liên tưởng. Tất cả cho thấy tấm lòng yêu thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của Ức Trai thi sĩ. 2. Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi – Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống + Tâm trạng thư thái khi đón nhận cảnh vật thiên nhiên. + Cảm nhận thiên nhiên bằng tất cả các giác quan. Thiên nhiên qua cảm xúc của nhà thơ trở nên sinh động, đáng yêu và tràn đầy nhựa sống. – Tấm lòng ưu ái với dân, với nước + Ước có được chiếc đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam phong, ca ngợi cảnh thái bình. + Mong ước “dân giàu đủ khắp đòi phương” mong mỏi về cuộc sống an lạc của người dân ở mọi phương trời. + Tâm thế hướng về cảnh vật nhưng tâm hồn, tình cảm vẫn hướng về người dân lao động + Câu thơ 6 chữ dồn nén cảm xúc cả bài thơ ” điểm kết tụ của hồn thơ Ức Trai không phải ở thiên nhiên tạo vật mà chính ở cuộc sống con người, ở nhân dân. III. Tổng kết Giáo án Cảnh ngày hè 1. Nội dung – Bức tranh cảnh ngày hè tràn đầy sức sống, sinh động vừa giản dị, dân dã đời thường vừa tinh tế, gợi cảm. – Tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống, tấm lòng vì dân, vì nước của tác giả. 2. Nghệ thuật – Cách ngắt nhịp đặc biệt 3/4 ở câu 3 và câu 4″ tập trung sự chú ý của người đọc, làm nổi bật hơn cảnh vật trong ngày hè. – Thể thơ thất ngôn xen lục ngôn. – Ngôn ngữ giản dị mà tinh tế, biểu cảmHoạt động 3 Luyện tập Giáo án Cảnh ngày hè Bước 1 Chuyển giao nhiệm vụ học tập Qua bài thơ, em thấy bản thân mình cần có trách nhiệm như thế nào đối với quê hương, đất nước? Bước 2 Thực hiện nhiệm vụ – Học sinh suy nghĩ, ghi câu trả lời vào giấy nháp. – Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3 Báo cáo kết quả thảo luận – Học sinh trả lời. – Học sinh khác thảo luận, nhận xét. – GV Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 4 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập – Giáo viên nhận xét,chuẩn hóa kiến thứcTrách nhiệm của bản thân – Giữ gìn, bảo vệ những di sản thiên nhiên – Biết yêu cuộc sống bình dị nơi thôn dã – Có trách nhiệm xây dựng quê hương, đất nước. Hoạt động 4 Vận dụng Giáo án Cảnh ngày hè Bước 1 Chuyển giao nhiệm vụ học tập Tìm đọc một số bài thơ trong mục Bảo kính cảnh giới của Nguyễn Trãi ? Bước 2 Thực hiện nhiệm vụ – Học sinh suy nghĩ, ghi câu trả lời vào giấy nháp. – Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3 Báo cáo kết quả thảo luận – Học sinh trả lời. – Học sinh khác thảo luận, nhận xét. – GV Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 4 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập – Giáo viên nhận xét,chuẩn hóa kiến thứcGợi ý BẢO KÍNH CẢNH GIỚI Số 1 Nguyễn Trãi Đạo đức hiền lành được mọi phương, Tự nhiên cả muốn chúng suy nhường. Lợi tham hết lấy, nhiều thì cạnh, Nghĩa phải đem cho, ít chẳng phường. Sự thế sá phòng khi được mất, Lòng người tua đoán thuở mừng thương. “Chẳng nhàn” xưa chép lời truyền bảo, Khiến chớ cho qua một đạo thường. BẢO KÍNH CẢNH GIỚI Số 21 Nguyễn Trãi Ở bầu thì dáng ắt nên tròn. Xấu tốt đều thì rắp khuôn. Lân cận nhà giàu no bữa cám; Bạn bè kẻ trộm phải đau đòn. Chơi cùng bầy dại nên bầy dại; Kết mấy người khôn học nết khôn. Ở đấng thấp thì nên đấng thấp. Đen gần mực đỏ gần son. Hoạt động 5 Mở rộng, sáng tạo Bước 1 Chuyển giao nhiệm vụ học tập thơ “Rồi hóng mát thuở ngày trường” gợi điều gì về nhân vật trữ tình? a,Con người bon chen, tất bật người nhàn nhã thư thái người vất vả mệt mỏi người buồn bã, đau khổ 2. Xác định các loài hoa và màu sắc đặc trưng của từng loài? Cảnh ngày hè được miêu tả như thế nào? thơLao xao chợ cá làng ngư phủ sử dụng biện pháp tu từ nào? Tác dụng của biện pháp đó? láy “lao xao” có tác dụng biểu hiện cuộc sống như thế nào? dung chủ đạo mà anh/chị cảm nhận được từ bài thơ là gì? Bước 2 Thực hiện nhiệm vụ – Học sinh suy nghĩ, ghi câu trả lời vào giấy nháp. – Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3 Báo cáo kết quả thảo luận – Học sinh trả lời. – Học sinh khác thảo luận, nhận xét. – GV Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 4 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập – Giáo viên nhận xét,chuẩn hóa kiến thứcGợi ý người nhàn nhã thư thái hòe màu xanh, hoa lựu đỏ, hoa sen hồng – Cảnh tươi tắn, rực rỡ… – Cảnh bình dị, đặc trưng cho mùa hè 3. Biện pháp đảo ngữ Đưa 2 từ láy ” lao xao” và “dắng dỏi” lên đầu câu Tác dụng miêu tả âm thanh sôi động của cuộc sống 4. “lao xao” từ láy tượng thanh, miêu tả âm thanh huyên náo của chợ cá, cuộc sống no đủ, thái bình của người dân chài lưới. dung chủ đạo Tâm hồn yêu thiên nhiên, khát vọng cao cả gắn liền với tấm lòng yêu nước thương dân của Nguyễn Trãi. Xem thêm Giáo án Thuật hoài Phạm Ngũ Lão chi tiết nhất Giáo án Cảnh ngày hè lớp 10Originally posted 2020-03-12 222935. Ngày đăng 14/11/2014, 2304 Giáo án Ngữ văn lớp 10 tập 1 bài Cảnh ngày hè Bảo kính cảnh giới Nguyễn Trãi.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. CẢNH NGÀY HÈ Bảo kính cảnh giới – bài 43 - Nguyễn Trãi - A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giúp HS nắm được 1. Về kiến thức - Vẻ đẹp của bức tranh ngày hè được gợi tả một cách sinh động. - Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi nhạy cảm với thiên nhiên, với cuộc sống đời thường của nhân dân, luôn hướng về nhân dân với mong muốn “ Dân giàu đủ khắp đòi phương”. - Nghệ thuật thơ Nôm độc đáo, những từ láy sinh động và câu thơ lục ngôn tự nhiên. 2. Về kỹ năng - Đọc – hiểu một bài thơ Nôm Đường luật theo đặc trưng thể loại. 3. Về thái độ - Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên đất nước, tính cảm gắn bó với cuộc sống của người dân. B/ THIẾT KẾ BÀI GIẢNG I. Chuẩn bị 1. GV II. Phương pháp tiến hành 1. Đặc điểm bài học - Nằm trong mục Bảo kính cảnh giới nhưng bài thơ này không nặng về giáo huấn, khuyên răn, triết lí mà lại thể hiện cảm xúc tinh tế của 1 tâm hồn rất thi sĩ. - Cảnh ngày hè thiên về bút pháp tả nên hình ảnh thiên nhiên, cuộc sống hiện lên rất cụ thể, sinh động. Từ việc cảm nhận bức tranh thiên nhiên, cuộc sống, HS sẽ cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn tác giả. - Bài thơ mang đặc điểm thơ Nôm Nguyễn Trãi + Trong bài có 1 số từ cổ, GV cần dựa vào chú thích để giải nghĩa cho HS. Tuy nhiên nhìn chung từ ngữ trong bài thơ giản dị, dễ hiểu, HS có thể cảm nhận được 1 cách trực tiếp. + Những câu thơ 6 chữ, cách ngắt nhịp ¾ trong câu 7 chữ, nghệ thuật đối Đường mang giá trị biểu đạt, biểu cảm cần được phân tích sau. 2. Dự kiến phương pháp dạy học - GV có thể sử dụng kết hợp các phương pháp sau diễn giảng, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận. III. Tiến trình dạy học Hoạt động 1 Ổn định tổ chức lớp, kiếm tra bài cũ 3- 5’ - Mục tiêu Kiểm tra việc học bài ở nhà của HS - Phương pháp vấn đáp GV nêu câu hỏi Em hãy đọc thuộc lòng bản dịch thơ bài Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão và phát biểu ngắn gọn cảm nhận về vẻ đẹp của người tráng sĩ đời Trần được biểu hiện qua bài thơ ? -> HS trả lời. Hoạt động 2 Dẫn vào bài mới 1’ - GV dẫn vào bài mới Qua việc tái hiện, củng cố lại kiến thức ở bài Thuật hoài, chúng ta đã hiểu được cảm hứng chủ đạo trong văn học trung đại Việt Nam triều đại Lý – Trần là cảm hứng yêu nước. Hôm nay, cô và cả lớp sẽ cùng nhau làm quen với văn học trung đại Việt Nam dưới triều Lê sơ, mà tác giả tiêu biểu cho giai đoạn này là Nguyễn Trãi – một nhà chính trị được biết tới không chỉ với những áng văn chính luận kiệt xuất mà còn với những tập thơ thấm đẫm cảm hứng thế sự. Cảnh ngày hè Bảo kính cảnh giới số 43 là một bài thơ như vậy. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 3 Tìm hiểu khái quát tác giả, tác phẩm 5-7’ - Ở tiết học trước, GV chia lớp thành những nhóm nhỏ 1 bàn / 1 nhóm hướng dẫn về nhà tìm hiểu các nội dung sau + Khái quát Quốc âm thi tập. + Vị trí mục Bảo kính cảnh giới và bài thơ Cảnh ngày hè trong tập thơ. Khuyến khích các nhóm sử dụng công cụ trực quan, CNTT khi thuyết trình Giờ học này, GV gọi 1 nhóm lên thuyết trình, các nhóm còn lại chú ý, nhận xét, bổ sung. -> Đại diện nhóm thuyết trình trong 5’ - GV khái quát những nội dung chính, thu bài chuẩn bị của các nhóm còn lại. I. Tìm hiểu chung 1. Tập “ Quốc âm thi tập” - Quốc âm thi tập 254 bài chia 4 phần Vô đề, Môn thì lệnh, Môn hoa mộc, Môn cầm thú. - Nội dung Phản ánh vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi lí tưởng nhân nghĩa sáng ngời, yêu nước thương dân, hoà hợp với tự nhiên, quê hương, con người. - Nghệ thuật Sử dụng sáng tạo thể thơ thất ngôn Đường luật như một thể thơ dân tộc, xen câu lục ngôn với thất ngôn. 2. Bài thơ Cảnh ngày hè - Xuất xứ là bài 43 thuộc mục Bảo kính cảnh giới, phẩn Vô đề. Tên nhan đề Cảnh ngày hè là do người biên soạn đặt Hoạt động 4 Đọc – hiểu văn bản 20’ * Hướng dẫn HS đọc – tìm bố cục 5’ - Ở tiết trước GV cho HS về nhà tìm hiểu cách ngắt nhịp và giọng đọc bài thơ Cảnh ngày hè, tiết học này GV gọi 1-2 HS phát biểu. -> HS phát biểu tự do Lớp lắng nghe nhận xét. GV nhấn mạnh + Bài thơ viết bằng thể thất ngôn xem lục ngôn. + Cách ngắt nhịp Câu 1 1/2/3 Câu 2 4/3 1/3/3 Câu 3 + 4 ¾ Câu 5 + 6 + 7 4/3 Câu 8 3/3 - GV hỏi Bài thơ được viết theo thể nào, nên chia bố cục ra sao ? Lí giải ? -> HS phát biểu tự do - GV nhấn mạnh Bài thơ có rất nhiều cách chia + Theo kết cấu • Đề , thực, luận, kết • 4 câu đầu, 4 câu sau tiền giải, hậu giải + Theo nội dung • 6 câu đầu Bức tranh ngày hè. • 2 câu cuối Vẻ đẹp tâm hồn tác giả. GV định hướng cho HS chia bố cục theo nội dung. II. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc – tìm bố cục - Thể thơ thể thất ngôn xem lục ngôn. - Bố cục + 6 câu đầu Bức tranh cảnh ngày hè. + 2 câu cuối Vẻ đẹp tâm hồn tác giả. * Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết 15’ - GV hỏi Đọc câu thơ đầu tiên và thử hình dung ra hình ảnh của thi nhân hiện lên như thế nào? Chú ý từ ngữ, cách ngắt nhịp -> HS phát biểu tự do - GV nhấn mạnh Với một bậc khai quốc công thần luôn có gắng tận trung, tận lực giúp vua, giúp nước; với một người thân không nhàn mà tâm cũng không nhàn như Nguyễn Trãi thì khoảng thời gian “ ngày trường” rỗi rãi đúng là khoảng thời hian đặc biệt hiếm hoi, đáng quý. Đây cũng là hoàn cảnh lí tưởng để nhà thơ đến với thiên nhiên và yêu say cảnh đẹp. - GV hỏi Trong 5 câu thơ tiếp theo, nhà thơ đã miêu tả những khung cảnh nào của bức tranh nào ngày hè ? -> HS phát biểu tự do Câu 2,3,4 Bức tranh thiên nhiên Câu 5,6 Bức tranh cuộc sống - GV chia lớp thành 4 nhóm thảo luận + Nhóm 1 + 3 Tìm hiểu bức tranh thiên nhiên ngày hè + Nhóm 2 + 4 Tìm hiểu bức tranh cuộc sống Các nhóm thảo luận trong 5 -7’, GV gọi HS bất kì trong nhóm trình bày kết quả thảo luận. Lớp nhận xét, bổ sung. GV đánh giá, cho điểm từng nhóm. 2. Tìm hiểu chi tiết a 6 câu đầu Bức tranh ngày hè * Tâm thế của nhà thơ Câu 1 - “rồi” rỗi rãi, không vướng bận - “hóng mát” thư thái, thảnh thơi - Cách ngắt nhịp 1/2/3 -> nhấn mạnh vào hoàn cảnh đặc biệt của Nguyễn Trãi giây phút nghỉ ngơi hiếm có của nhà thơ. -> tâm thế thư thái, thanh thản khi đến với thiên nhiên. * Bức tranh thiên nhiên câu 2, 3, 4 - Cách ngắt nhịp ¾ làm nổi bật cảnh sắc của mùa hè - Hình ảnh cây hòe, cây lựu, hoa sen -> + mộc mạc, giản dị chốn thôn quê + đặc trưng của mùa hè, thể hiện bước đi của thời gian đầu hạ -> giữa hạ -> cuối hạ. - Màu sắc hoè lục, lựu đỏ, sen hồng-> đậm đà, rực rỡ. - Trạng thái của cảnh vật sử dụng các động từ mạnh, tính từ sắc thái hóa “đùn đùn” – dồn dập tuôn ra, “giương”,“ phun”, “tiễn” . -> Cảnh vật đang tự thôi thúc, ứa căng sự sống đua nhau trổ dáng, khoe sắc, toả hương. - GV hỏi dành cho HS khá giỏi Em thử bình bức tranh ngày hè của Nguyễn Trãi trong 6 câu thơ đầu ? -> HS phát biểu tự do - GV bình giảng thêm + Nếu như Nguyễn Du trong Truyện Kiều từng có những câu thơ miêu tả mùa hè thiên về tạo hình sắc Dưới trăng quyên đã gọi hè Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông thì trong bài Cảnh ngày hè, Nguyễn Trãi lại thiên về tả sức sống . Tác giả gợi tả những hình ảnh rất đặc trưng của mùa hè như hoa thạch lựu, tán hòe xanh, hương sen thơm ngát, qua từng hình ảnh ta còn có thể cảm nhận được bước di chuyển của mùa hè. Bên cạnh đó, cảnh vật còn có sự kết hợp hài hòa giữa đường nét, màu sắc, hương thơm và trạng thái màu lục của lá hòe làm nổi bật màu đỏ của hoa thạch lựu, ánh mặt trời buổi chiều như rắc vàng lên những tán lá hòe, hương sen thơm ngát bao trùm cảnh vật. Sự vật dường như cũng mang theo một nội lực, một sức sống mạnh mẽ, căng trào, muốn bứt phá để trổ dáng, khoe sắc, tỏa hương. + Bức tranh cuộc sống sinh hoạt của con người được miêu tả vào thời điểm cuối ngày nhưng không gợi cảm giác ảm đạm. Ngày sắp hết nhưng sự sống không ngừng lại, bằng tấm => Bức tranh thiên nhiên mùa hè bình dị, rực rỡ, sinh động, căng tràn sức sống. * Bức tranh cuộc sống con người câu 5,6 - Thời điểm “lầu tịch dương” – cuối ngày - Âm thanh + “lao xao” – gợi sự ồn ào, náo nhiệt nơi chợ cá + “dắng dỏi” rộn rã, ngân dài của tiếng ve - Nghệ thuật đảo ngữ “lao xao chợ cá”, “dắng dỏi cầm ve”-> nhấn mạnh không khí nhộn nhịp của chiều hè nơi làng quê. => Bức tranh rộn rã, tươi vui, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. lòng trìu mến, nhà thơ đã nghe được những âm thanh nhộn nhịp, vui tươi của cuộc sống tiếng người mua kẻ bán lao xao văng vẳng đến từ chợ cá làng chài, tiếng ve như tiếng đàn vang dội, râm ran khiến không khí trong lầu rộn rã. - GV mở rộng Trong bài Tự thán 4, Nguyễn Trãi tự nhận “Non nước cùng ta đà có duyên”, thi nhân đến với thiên nhiên trong mọi hoàn cảnh thời chiến, thời bình, lúc buồn, lúc vui, lúc bận rộn, khi thư nhàn. Nguyễn Trãi luôn căng mở mọi giác quan, rộng mở tâm hồn đề đón nhận mọi vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước, con người “ Túi thơ chứa hết mọi giang san” Tự thán 2 - GV chuyển ý Bài thơ không chỉ đơn thuần miêu tả cảnh sắc ngày hè, mà còn là nhân cảnh sinh tình, ẩn sau cảnh sắc ta còn bắt gặp vẻ đẹp tâm hồn của thi nhân Nguyễn Trãi. - GV hỏi Nguyễn Trãi cảm nhận thiên nhiên bằng nhiều giác quan và hết sức tinh tế. Điều đó giúp em hiểu gì về tình cảm với thiên nhiên của thi nhân ? -> HS phát biểu tự do. Lớp lắng nghe, bổ sung. GV nhận xét - GV hỏi Cảnh vật giàu sức sống cho thấy con người đang ở trạng thái tâm lí như thế nào ? -> HS phát biểu tự do. Lớp lắng nghe, bổ sung. GV nhận xét - GV hỏi Dành cho HS khá, giỏi 2 câu thơ cuối cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi với người dân như thế nào ? Âm điệu của câu thơ lục ngôn kết thúc bài thơ khác âm điệu những câu thất ngôn như thế nào ? Sự thay đổi âm điệu như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện tình cảm của tác giả ? -> HS phát biểu, lớp lắng nghe, nhận xét,bổ sung. GV khái quát, chốt ý. b 2 câu cuối Vẻ đẹp tâm hồn thi nhân - Yêu thiên nhiên, có sự giao cảm mạnh mẽ, tinh tế với cảnh vật - Yêu đời, yêu cuộc sống tha thiết. - 2 câu cuối + NT ước có được chiếc đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam phong ca ngợi cảnh thái bình “ Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng” + Câu kết của bài thơ là câu thơ 6 chữ ngắn gọn dồn nén cảm xúc của nhà thơ NT mong cho tất cả người dân ở khắp mọi nơi ấm no hạnh phúc “Dân giàu đủ khắp đòi phương” => Tấm lòng ưu ái với dân, với nước. Hoạt động 5 Tổng kết 5’ - GV hỏi Em hãy khái quát lại giá trị nội III. Tổng kết 1. Nội dung - Bức tranh thiên nhiên ngày hè bình dị, dân dung, nghệ thuật của cả bài thơ ? -> HS phát biểu tự do - GV nhận xét, khái quát, cho HS đọc Ghi nhớ cuối bài dã; tâm hồn Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu dân, yêu 2. Nghệ thuật - Sử dụng thành công những câu thơ lục ngôn xen vào những câu thơ thất ngôn, ngôn ngữ bình dị mộc mạc. - Sử dụng từ láy độc đáo đùn đùn, lao xao, dắng dỏi Hoạt động 6 Luyện tập, củng cố, hướng dẫn tự học 5 – 7’ * Hướng dẫn HS củng cố kiến thức - GV sử dụng Powerpoint bảng phụ đưa ra những câu hỏi trắc nghiệm, HS trả lời nhanh những câu hỏi đó. TRẮC NGHIỆM - Câu 1 Những màu sắc nào được tác giả sử dụng để gợi tả bức tranh cảnh ngày hè trong bài thơ? A. Lục, hồng, đỏ, vàng. B. Vàng, hồng, đỏ. C. Lục, hồng, đỏ, lam. D. Lục, lam, đỏ. Câu 2 Biện pháp nghệ thuật nào sau đây không được sử dụng trong bài thơ Cảnh ngày hè? A. Đảo ngữ B. Tăng tiến C. Liệt kê D. Đối ngẫu Câu 3 Trong bài thơ Cảnh ngày hè, tác giả mong ước điều gì? A. Có ngôi nhà ngàn vạn gian để che cho IV. Luyện tập khắp kẻ sĩ trong thiên hạ. B. Có tài trí mưu lược như Vũ hầu Gia Cát Lượng để cứu đời, giúp nước. C. Có cây đàn của vua Ngu Thuấn gảy khúc Nam phong ca ngợi đời thái bình thịnh trị. D. Có người hậu thế đồng cảm chia sẻ với mình về nỗi đau tài mệnh tương đố. Câu 4 Nội dung chủ đạo toát ra từ bài thơ Cảnh ngày hè là A. Tâm hồn yêu thiên nhiên, khát vọng của người anh hùng cái thế. B. Tâm hồn yêu thiên nhiên, lánh đục về trong của người quân tử. C. Tâm hồn yêu thiên nhiên, khát vọng cao cả gắn liền với tấm lòng thương dân của bậc trí giả. D. Tâm hồn yêu nước, yêu dân sâu sắc. Đáp án 1 – A, 2 – B , 3 – C, 4 – C. * Hướng dẫn HS luyện tập - GV hỏi Trong bức tranh ngày hè, em thích nhất khung cảnh nào ? Phân tích những từ ngữ em cho là hay, tâm đắc trong khung cảnh đó ? -> HS làm vào vở, GV gọi 3 - 4 HS mang vở lên chấm. * Hướng dẫn HS tự học - GV nêu yêu cầu Phân tích mối quan hệ giữa cảnh và tình ở bài Cảnh ngày hè ? -> HS về nhà làm bài, tiết học sau GV thu vở HS chấm. - GV yêu cầu HS về nhà + Học thuộc lòng bài thơ, nắm chắc được vẻ đẹp của bức tranh ngày hè và vẻ đẹp tâm hồn thi nhân. + Tìm thêm những bài thơ trong Quốc âm thi tập để hiểu hơn về tấm lòng của Nguyễn Trãi với thiên nhiên, với dân, với nước. + Soạn bài mới “ Tóm tắt văn bản tự sự” . tộc, xen câu lục ngôn với thất ngôn. 2. Bài thơ Cảnh ngày hè - Xuất xứ là bài 43 thuộc mục Bảo kính cảnh giới, phẩn Vô đề. Tên nhan đề Cảnh ngày hè là do người biên soạn đặt Hoạt động 4 Đọc. CẢNH NGÀY HÈ Bảo kính cảnh giới – bài 43 - Nguyễn Trãi - A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giúp HS nắm được 1. Về kiến thức - Vẻ đẹp của bức tranh ngày hè được gợi tả một cách. giữa cảnh và tình ở bài Cảnh ngày hè ? -> HS về nhà làm bài, tiết học sau GV thu vở HS chấm. - GV yêu cầu HS về nhà + Học thuộc lòng bài thơ, nắm chắc được vẻ đẹp của bức tranh ngày hè và - Xem thêm -Xem thêm Giáo án Ngữ văn 10 Cảnh ngày hè, Giáo án Ngữ văn 10 Cảnh ngày hè, Ba câu thơ tiếp theo, dưới ngòi bút đầy tài năng của Nguyễn Trãi, một bức tranh thiên nhiên thật sống động và đầy màu sắc như đang phơi bày trước mắt người đọc. Đó là màu xanh của cây hòe, màu đỏ của hoa lựu, màu hồng của hoa sen, màu vàng lung linh của ánh nắng chiều. Tất cả hòa quyện lại với nhau, tạo nên một bức tranh cảnh vật rất đặc trưng của mùa hè. Mở đầu bức tranh thơ là hình ảnh cây Hòe – một loại cây đặc trưng ở vùng quê Bắc Bộ. Tính từ “đùn đùn” kết hợp với động từ mạnh “ giương” đã góp phần diễn tả sự sum suê, nẩy nở, làm bức tranh như sống động hơn. Cảm giác về cái gay gắt của nắng hè không còn nữa. Cái rực rỡ của nắng chỉ làm cho màu xanh lục thêm tươi tắn, lóng lánh. Màu xanh lục của cây hòe đã trở thành màu nền chủ đạo trong bức tranh thơ. Dùng gam màu lạnh mà vẫn tạo cảm giác ấm cúng, sảng khoái bởi lẽ Nguyễn Trãi đã chấm phá trên nền màu xanh ấy những bông hoa lựu đỏ rực“phun thức đỏ” giàu sức gợi tả. Sự tương phản giữa màu đỏ của lựu và màu xanh của hòe tạo tiếp một ấn tượng mới mẻ về sự vận động của màu sắc, sự sống mãnh liệt của hoa lá. Chúng tranh nhau đùn ra, phun ra tạo một cảm giác choáng đang xem nội dung tài liệu Ôn tập Ngữ văn 10 - Cảnh ngày hè Nguyễn Trãi, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênCẢNH NGÀY HÈ Nguyễn Trãi Nguyễn Trãi 1380 – 1442 là một bậc anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Xuất thân trong một gia đình có truyền thống yêu nước và văn hoá, văn học. “Cảnh ngày hè” là bài thơ số 43 thuộc chùm thơ Bảo kính cảnh giới trong Quốc âm thi tập. Bài thơ thể hiện tư tưởng, tình cảm yêu đời, yêu thiên nhiên và ước vọng cao đẹp của nhà thơ trước cảnh ngày hè. Đề tài mùa hè, cảnh hè vốn đã được nói nhiều trong thơ văn của dân tộc. Nhưng đây là bài thơ khá tiêu biểu cho ngôn ngữ thi ca của Ức Trai, đậm đà dấu ấn thời đại. Mở đầu bài thơ là bức tranh ngày hè với những hình ảnh thiên nhiên rực rỡ. Rồi hóng mát thuở ngày trường Hòe lục đùn đùn tán rợp giương Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ Hồng liên trì đã tiễn mùi hương Nhịp cắt của câu thơ thứ nhất “ Rồi hóng mát thuở ngày trường” 1/2/3 gợi từng bước đi khoan thai, đĩnh đạc, đầy tự tin và tâm thế nhẹ nhõm, thoải mái của Nguyễn Trãi. Con người đó, tuổi đã cao, thảnh thơi, tự hào, thỏa mãn về sự nghiệp mà mình thực hiện được thời trai trẻ, giờ thì tạm rảnh rỗi , thong dong hóng mát, hòa mình vào cảnh đẹp, vào cuộc đời để thêm yêu đời, yêu cuộc sống. Câu thơ chỉ vỏn vẹn với sáu từ nhưng đã khá đầy đủ về thời gian, hoàn cảnh, tâm trạng của nhà thơ. Đây chính là sự phá cách đầy sáng tạo của Nguyễn Trãi, ông đã Việt hóa thơ Đường luật vốn mỗi câu có đủ bảy từ. Ba câu thơ tiếp theo, dưới ngòi bút đầy tài năng của Nguyễn Trãi, một bức tranh thiên nhiên thật sống động và đầy màu sắc như đang phơi bày trước mắt người đọc. Đó là màu xanh của cây hòe, màu đỏ của hoa lựu, màu hồng của hoa sen, màu vàng lung linh của ánh nắng chiều. Tất cả hòa quyện lại với nhau, tạo nên một bức tranh cảnh vật rất đặc trưng của mùa hè. Mở đầu bức tranh thơ là hình ảnh cây Hòe – một loại cây đặc trưng ở vùng quê Bắc Bộ. Tính từ “đùn đùn” kết hợp với động từ mạnh “ giương” đã góp phần diễn tả sự sum suê, nẩy nở, làm bức tranh như sống động hơn. Cảm giác về cái gay gắt của nắng hè không còn nữa. Cái rực rỡ của nắng chỉ làm cho màu xanh lục thêm tươi tắn, lóng lánh. Màu xanh lục của cây hòe đã trở thành màu nền chủ đạo trong bức tranh thơ. Dùng gam màu lạnh mà vẫn tạo cảm giác ấm cúng, sảng khoái bởi lẽ Nguyễn Trãi đã chấm phá trên nền màu xanh ấy những bông hoa lựu đỏ rực“phun thức đỏ” giàu sức gợi tả. Sự tương phản giữa màu đỏ của lựu và màu xanh của hòe tạo tiếp một ấn tượng mới mẻ về sự vận động của màu sắc, sự sống mãnh liệt của hoa lá. Chúng tranh nhau đùn ra, phun ra tạo một cảm giác choáng ngợp. Câu thơ thứ tư thể hiện sự cảm nhận tinh tế của các giả trong khung cảnh tĩnh lặng của bức tranh. Quả thật, cảnh phải thật sự tĩnh lặng, người làm thơ phải thật sự đắm mình trong khung cảnh êm đềm mới nhận ra hương sen chỉ còn thoang thoảng đâu đó giữa không gian cuối hè. Tĩnh nhưng thật là động bởi tác giả dùng tĩnh để tả động, dùng khoảnh khắc êm vắng của ngày trường để tả sức sống của thiên nhiên. Cảnh ngày hè trong thơ Nguyễn Trãi không chỉ thể hiện trong những màu sắc của thiên nhiên tươi đẹp mà còn qua nhịp sống của nhân dân. Lao xao chợ cá làng ngư phủ Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương Bức tranh cảnh ngày hè trở nên sinh động, đặc sắc hơn với âm thanh và mùi vị. Hai từ láy “lao xao”, “dắng dỏi” kết hợp với nhau đã thể hiện những âm thanh của làng chài quen thuộc- lao xao của chợ cá, rộn rã của tiếng ve. Nguyễn Trãi đã ngắm nhìn cuộc sống, cảm nhận cuộc sống với một tâm hồn rộng mở, một tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống tha thiết. Tiếng lao xao, tiếng ve phải chăng là tiếng lòng ông, tiếng lòng của một vị tướng cầm quân từng xông pha trận mạc một thời, tiếng lòng của một người yêu thiên nhiên tha thiết. Mặc dù khung cảnh mà tác giả miêu tả là cuối ngày, khi mặt trời lặn nhưng mọi vật vẫn tràn đầy sức sống với những từ ngữ “đùn đùn”, “giương”, “phun”, “tiễn”, “ lao xao”, “dắng dỏi”. Phải chăng đó là những điều ước mong sâu kín của tác giả - ước mong được cống hiến cho nhân dân, cho đất nước. Nhiệt huyết đó như muốn phun ra, trào ra và lan tỏa đi khắp nơi. Hai câu cuối bài thơ là lời gửi gắm trọn vẹn tâm tư cùng nỗi ước mong, khát vọng mãnh liệt của Nguyễn Trãi trước cảnh ngày hè Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng Dân giàu đủ khắp đòi phương Mượn điển tích để nói lên khát vọng của mình. Nhà thơ ước muốn có được cây đàn của vua Thuấn, gảy lên khúc “Nam phong”, cầu mưa thuận gió hòa đem lại cuộc sống giàu có ấm no cho muôn dân. Câu thơ cuối sáu chữ ngắn gọn, nhịp 3/3 thể hiện sự dồn nén cảm xúc của cả bài – tác giả khát khao đem tài trí thực hành tư tưởng yêu nước, thương dân, và đó cũng chính là tưởng chủ đạo của bài thơ. Không có một lòng yêu quê hương, đất nước sâu đậm, ông không thể có một ước muốn như vậy. Không có lòng yêu quê hương, đất nước, ông không thể cảm nhận được hết vẻ đẹp mùa hè nơi một làng chài quê hương thanh bình. Và, không có lòng yêu quê hương, đất nước, ông không thể viết nên bài thơ “ Cảnh ngày hè” làm xúc động lòng người như vậy. Bài thơ tả cảnh ngày hè cho thấy tâm hồn Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước. Việt hóa thơ Đường luật, sáng tạo thơ thất ngôn xen lục ngôn, vận dụng hình ảnh, màu sắc, đường nét, âm thanh của cảnh vật thiên nhiên và cuộc sống của con người, hệ thống ngôn ngữ giản dị tinh tế xen lẫn từ Hán và điển tích chính là những nét nghệ thuật đặc trưng cho “ Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi.

giáo án văn 10 bài cảnh ngày hè